راهبردی که برای جامعه اطلاعات نیست

راهبردی که برای جامعه اطلاعات نیست  

ایمان بیک - شنبه‌ای که گذشت نخبگان فاوای کشور برای بررسی ویرایش دوم سند راهبردی جامعه اطلاعاتی کشور از سوی شورای عالی اطلاع‌رسانی به سومین هم‌اندیشی دعوت شدند.
بگذارید همین ابتدا از ترتیب دهندگان این جلسات هم‌اندیشی قدردانی کنیم که اتفاقی نادر را در فرآیند سندنویسی کشور رقم زده‌اند؛ اتفاقی که می‌توانست حداقل در جریان تدوین سایر اسناد فناوری اطلاعات کشور هم بیفتد و متاسفانه نیفتاد و جز جمع اندکی، بقیه غریبه انگاشته شدند.
نکته دیگر که جای قدردانی دارد، امانت‌داری تدوین‌کنندگان در دریافت نظرات کارشناسی نخبگان فناوری اطلاعات کشور در فضایی آزاد و البته مدیریت شده است.
اما آنچه می‌خواهم در مورد خود سند یادآور شوم؛ میزان تناسب محتوا با نامی است که بر آن نهاده شده.
نام سند «سند راهبردی جامعه اطلاعاتی ایران» است. اما محتوای آن، صرفا توسعه «فاوا» را مد نظر دارد. به دلایلی که مختصرا در ادامه می‌گویم:
1. آنگونه که از اسناد WSIS بر می‌آید، یکی از سه بازیگر اصلی جامعه اطلاعات، در کنار دولت و بخش خصوصی، جامعه مدنی است که در سند راهبردی اصولا نامی از این رکن رکین دیده نمی‌شود.
2. آزادی اطلاعات یا جریان آزاد اطلاعات و حق مردم در دسترسی به آن از نکات مهم مذاکرات و بیانیه اصول WSIS بوده است. اما در این سند – با هر ملاحظاتی که باشد – آزادی اطلاعات زیر مجموعه «فیلترینگ» دیده شده است.
3. از همین منظر، نامی از رسانه‌ها و مطبوعات نیز اصلا در سند راهبردی جامعه اطلاعات «ایرانی» دیده نمی‌شود که این، با آنچه جهان از جامعه اطلاعات تعبیر می‌کند، متفاوت است.
البته به این 3 بند، می‌توان باز هم افزود.
بار دیگر تلاشی که در تدوین این سند ارجمند شده را ارج می‌نهیم. اما آیا بهتر نیست با جوانب جامعه‌شناختی و فلسفی آنچه دنیا «جامعه اطلاعات» می‌خواند، تطبیق‌اش دهیم و یا از اساس، نام آن را «سند راهبردی فناوری اطلاعات و ارتباطات کشور» بگذاریم؟ 

منبع: