وبلاگ‌ها؛ رسانه‌های کوچکی که مهم‌اند

وبلاگ‌ها؛ رسانه‌های کوچکی که مهم‌اند

گفتگوی معصومه ناصری در رادیو زمانه با آنابل سربرنی رئیس مرکز مطالعات رسانه و فیلم دانشگاه سواز

رادیو زمانه، معصومه ناصری - دانشکده‌ پژوهش‌های شرقی و آفریقایی دانشگاه لندن، موسوم به SOAS، در هفته اول ژوئن میزبان روزنامه‌نگاران و سینماگرانی از سه کشور ایران، افغانستان و تاجیکستان بود. همایش «ارتباط با دنیای فارسی‌‌زبان» یا «Communicating with the Persian Speaking World» فرصتی برای حرف زدن از جهان مشترک‌شان بود. آنابل سربرنی استاد و رئیس مرکز مطالعات رسانه و فیلم این دانشکده است که کتابی درباره‌ وبلاگ‌های فارسی در دست نگارش دارد.
در حاشیه همایش «ارتباط با جهان فارسی زبان» با خانم سربرنی درباره موضوع مورد علاقه‌اش یعنی وبلاگ‌ها گفتگو کردم و او به فارسی همراه با ته‌لهجه اصفهانی به سؤال‌هایم پاسخ داد.

- شما کنفرانسی برگزار کردید که روزنامه‌نگارانی از ایران، افغانستان و تاجیکستان در آن حضور داشتند و در مورد رسانه و وضعیت سینما در این سه کشور حرف زدند. چرا این موضوع برای شما جذاب بوده؟

- سی سال است که من راجع به مطبوعات در ایران کار می‌کنم. شروع کار من زمان انقلاب بود و تمام این سی سال من این سوژه را دنبال می‌کردم و خیلی دراین‌باره پژوهش انجام داده‌ام.
ما با خانم دکتر طرفه فکر کردیم که زبان فارسی و فرهنگ فارسی نه فقط در یک کشور بلکه زبان یک منطقه است که بین این سه کشور و آن کشورهای دیگر منطقه یک همبستگی فرهنگی هم هست.

وقتی کسی پژوهش می‌کند، یکی از بهترین شیوه پژوهش، مقایسه است. وقتی ما این سه کشور را مقایسه می‌کنیم، خیلی بیشتر می‌فهمیم فرهنگ مشترک و مشکل مخصوص هر کشور چیست. این مقایسه برای یاد گرفتن خیلی خوب است.

- شما گفتید که سی سال پیش کار روی رسانه‌های ایرانی را شروع کردید و من می‌دانم شما تحقیق روی رسانه‌های ایران را بطور مداوم از آن زمان پیگیری کرده‌اید. یک تصویر از وضعیت رسانه‌های ایرانی در ان زمان به ما می‌دهید. رسانه‌های ایران در آن دوران در چه وضعیتی بودند؟

- یک قسمت از رسانه‌ها مثل الان به دست دولت بودند. ولی برای ما این مهم بود که زمان انقلاب چقدر مردم به رسانه‌های کوچک و رسانه‌های جایگزین که بیرون از دولت بودند توجه داشتند و چقدر به این کانالهای کوچک مردم گوش کرد‌ه‌اند، چقدر مهم بودند که اطلاعات دیگری که وابسته به دولت نباشد، وابسته به گروه‌های سیاسی ایران نباشد به مردم ارائه کنند.

شما می‌دانید که در اروپا مخصوصا در انگلستان ما سرویس‌های خبری عمومی (public service brodcasting ) داریم. یعنی رادیو و تلویزیون به دست دولت نیستند. در کشوری وقتی این کانال‌ها در دست دولت باشند معلوم است که کانال‌های شخصی و کانال‌های آلترناتیو به‌وجود می‌آیند که با صدای دیگری راجع به سوژه‌های دیگر صحبت می‌کنند.

الان در ایران پر است از کانال‌های بسیار، روزنامه‌های بسیار و مجله و هفته‌نامه و مجله رشد پیدا کرده‌اند. و این یک نمونه از یک فرهنگ قوی است که مردم راجع به تمام این سوژه می‌خواهند که یاد بگیرند.

- می‌دانید که الان مشتری مطبوعات در ایران کم است. یعنی به هر دلیلی مطبوعات در ایران زیاد خریدار و مخاطب ندارند. من فکر می‌کنم ذات رسانه تأثیرگذاری است. وقتی رسانه به مخاطبش دسترسی نداشته باشد، فکر می‌کنید که می‌تواند تاثیرگذار باشد، حتی، اگر نشریات خیلی زیادی هم داشته باشیم؟

- این سؤال بسیار مهم است. در همین انگلستان هم روشنفکران می‌گویند روزنامه‌های ما به حد کافی فروش ندارند، ما (مجلاتی) داریم که فقط عکس زنان (است) و از چرندیات صحبت می‌کنند و نه از چیزهای مهم. این مشکلی‌است که فکر می‌کنم در خیلی از کشورها هست.

متن کامل این گفتگو را در سایت رادیو زمانه بخوانید.